Blokada alkoholowa jest urządzeniem zamontowanym w pojeździe silnikowym lub szynowym, które uniemożliwia uruchomienie silnika przez osobę kierującą pojazdem, gdy zawartość alkoholu w wydychanym przez nią powietrzu wynosi co najmniej 0,1 mg alkoholu w 1 dm3 (art. 2 pkt 84 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym). Urządzenie to jest wykorzystywane w przypadku dokonania przez sąd zmiany sposobu wykonywania środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów. Po dokonaniu tej zmiany dopuszczalne staje się prowadzenie pojazdów wyposażonych w blokadę alkoholową. Zmiany tej dokonuje sąd na wniosek osoby zainteresowanej, po spełnieniu ustawowych przesłanek.
Wniosek składany jest na piśmie do właściwego sądu przez osobę skazaną, w stosunku do której orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów i będącej w stanie nietrzeźwości w czasie popełnienia przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji (czy też analogiczny zakaz orzeczony za wykroczenie popełnione po użyciu alkoholu). Wniosek nie podlega opłacie sądowej. Aby wniosek mógł zostać uwzględniony, musi minąć co najmniej połowa okresu na jaki zakaz został zastosowany (i był przez ten czas wykonywany). Natomiast w przypadku zakazu orzeczonego dożywotnio – co najmniej okres 10-letni. Należy tutaj także uwzględnić okresy zaliczone na poczet wykonywania tego środka. Dodatkowo zachowanie sprawcy w okresie dotychczasowego wykonywania zakazu oraz jego właściwości i warunki osobiste, postawa muszą uzasadniać przekonanie, że prowadzenie przez niego pojazdu nie będzie zagrażać bezpieczeństwu w komunikacji (tzw. „pozytywna prognoza kryminologiczna”). Znacznie mają tu m.in. takie okoliczności jak funkcjonowanie skazanego w środowisku lokalnym, przestrzeganie porządku prawnego, wykonanie innych środków karnych czy obowiązków nałożonych na skazanego wyrokiem, którym orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów czy też aktualna sytuacja życiowa i osobista skazanego. Uwzględnienie złożonego wniosku jest uwarunkowane łącznym spełnieniem wszystkich, wyżej wymienionych przesłanek, dlatego warto kompleksowo udokumentować ten fakt.
Sąd orzeka w przedmiocie złożonego wniosku w formie postanowienia. Na postanowienie to przysługuje zażalenie. Jeżeli po uwzględnieniu wniosku skazany rażąco naruszył porządek prawny w zakresie dotyczącym bezpieczeństwa ruchu drogowego sąd może uchylić swoje poprzednie rozstrzygnięcie. Na postanowienie to także przysługuje zażalenie.
Złożenie wniosku o zmianę sposobu wykonywania środka karnego zakazu prowadzenia pojazdów poprzez orzeczenie o dalszym jego wykonywaniu w postaci zakazu prowadzenia pojazdów niewyposażonych w blokadę alkoholową jest uprawnieniem przysługującym skazanemu. Obowiązkiem sądu nie jest jednak uwzględnienie tego wniosku, tylko jeżeli środek ten był wykonywany przez wskazany w ustawie okres. Chcąc uzyskać pozytywne rozstrzygnięcie sądu sprawca musi udowodnić jeszcze swoją „wyróżniającą się” postawę jaką jest niewątpliwe zaistnienie w stosunku do niego pozytywnej prognozy kryminologicznej.
adw. Karol Kowalik
stan prawny na dzień: 11 marca 2023 r.
