Jak złożyć zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa?

W przypadku uzyskania przez organ postępowania przygotowawczego (np. przez prokuratora, Policję) uzasadnionej informacji o tym, że mogło dojść do popełnienia przestępstwa, organ ten wszczyna postępowanie. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby każdy kto uzyska taką informację złożył temu organowi stosowne zawiadomienie. Co więcej, w określonych przypadkach wskazanych w art. 240 kodeksu karnego -uprawnienie to przeradza się nawet w obowiązek.

W jakiej formie powinno zostać złożone zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa? Ustawodawca nie przewidział w tym wypadku żadnej szczególnej formy – zawiadomienie to może zostać złożone zarówno w formie ustnej, jak i w formie pisemnej.

W przypadku złożenia zawiadomienia w formie ustnej na Policji – z czynności tej zostanie sporządzony protokół. Jednocześnie nie musimy się obawiać, że dane dotyczącego naszego miejsca zamieszkania zostaną ujawnione ewentualnemu sprawcy przestępstwa. Co do zasady pozostaną one znane jedynie organowi prowadzącemu postępowanie (art. 148a kodeksu postępowania karnego). Złożone przez nas zawiadomienie winno zostać przyjęte w każdej jednostce Policji – niezależnie od tego czy jest ona właściwa do prowadzenia danej sprawy. Z kolei zgodnie z § 119 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 kwietnia 2016 r. – Regulamin wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury –Prokurator – niezależnie od właściwości miejscowej i rzeczowej – przyjmuje ustne zawiadomienie o przestępstwie w sprawach, o których mowa w art. 309 pkt 2 i 3 kodeksu postępowania karnego .W pozostałych sprawach prokurator przyjmuje zawiadomienie o przestępstwie osobiście, jeżeli osoba zgłaszająca wyrazi taką wolę, lub poucza tę osobę o możliwości złożenia ustnego zawiadomienia o przestępstwie do innego organu uprawnionego do prowadzenia postępowania przygotowawczego lub złożenia w prokuraturze zawiadomienia o przestępstwie w formie pisemnej.” Oczywiście zawiadomienie w formie pisemnej może zostać złożone również w jednostce Policji.

Co powinno zawierać takie zawiadomienie złożone w formie pisemnej? Również i w tym wypadku ustawodawca nie przewidział jakiś szczególnych wymogów co do treści zawiadomienia (należy jednak pamiętać o wymogach wskazany w art. 119 kodeksu postępowania karnego). Niewątpliwe zawiadomienie to winno dokładnie opisywać zdarzenie, które zdaniem zawiadamiającego wypełnia znamiona przestępstwa, tak aby organ mógł dokonać jego prawnokarnej oceny i pod tym kątem przedsięwziąć dalsze czynności w sprawie. Nie musimy oczywiście wskazywać kwalifikacji prawnej zachowania sprawcy czy nawet tego sprawcy wskazywać (może nie być on nam znany).

Do tego, aby złożyć zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa nie musi nam również przysługiwać status pokrzywdzonego – zawiadomienie takie może złożyć każda osoba. Musimy jednak pamiętać, że w przypadku niektórych przestępstw do wszczęcia i dalszego prowadzenia postępowania niezbędne jest już uzyskanie stosownego wniosku pokrzywdzonego.

W składanym przez nas zawiadomieniu – zwłaszcza, gdy przysługuje nam status pokrzywdzonego – mogą się jeszcze znaleźć wnioski dowodowe, np. wniosek o przesłuchanie świadków czy wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego. Szerzej o tym jak skonstruować prawidłowo wniosek dowodowy w kolejnym wpisie.