W branży budowlanej coraz więcej inwestorów jest zmuszonych lub sami z własnej motywacji chcą by ich inwestycje uzyskiwały odpowiednie certyfikaty – tworząc tzw. „zielone budownictwo”. Zrównoważony rozwój oraz stawianie na rozwiązania ekologiczne są obecnie ważnymi kryteriami, które z czasem będą wymogami obligatoryjnymi z uwagi na zmianę polityki klimatycznej przez Unię Europejską.
Branża budowlana może, a z czasem będzie musiała, skupić się na tym co się dzieje z odpadami, które wytwarza, przechowuje czy przetwarza. Odpady powinny być sortowane, poddawane procesom odzysku, co będzie skutkowało wypełnianiem norm związanych z budownictwem ekologicznym, a w konsekwencji sprostać zaleceniom certyfikatów ekologicznych.
Jako ciekawostkę należy wskazać, iż banki udzielając kredytów hipotecznych, dają preferencyjne warunki udzielania kredytów, gdy kredytobiorca planuje zakup nieruchomości, które posiadają certyfikaty ekologiczne i nie są to małe upusty.
Dodać należy, że coraz to wyższe wymogi rynkowe powodują, że branża budowlana zwraca się w stronę projektów związanych z inwestycjami certyfikowanymi. Rozwój „zielonego budownictwa” spowodował, iż doszło do konieczności stworzenia licznych systemów certyfikacji, które dotyczą: ekologii, ekonomii, funkcjonalności, techniki budowy oraz znaczenia społeczno – kulturalnego. Certyfikacja inwestycji w oparciu o powyższe zasady powoduje wzrost wartości inwestycji, jakość, komfort, energooszczędność.
W Polsce najczęściej zainteresowane podmioty starają się uzyskać certyfikację LEED lub BREEAM. W praktyce mówi się o „systemach” LEED i BREEAM. By móc zaplanować inwestycję w oparciu o te systemy należy dokonać bardzo szerokiej analizy prawnej by skutecznie przeprowadzić procedurę certyfikacji i uzyskać dany certyfikat.
LEED – Leadership in Energy & Environmental Design
System ten jest przeznaczony do certyfikacji obiektów podczas każdego etapu budowy inwestycji. Otrzymać go mogą budynki, które na etapie projektowania, eksploatacji czy konserwacji spełnią określone standardy dla zrównoważonego środowiska budowlanego. Certyfikat jest przyznawany przez U.S. Green Building Council. Procedura jest przeprowadzana drogą elektroniczną.
System LEED wyróżnia siedem kategorii/kryteriów ocen budowli:
- Zrównoważone zagospodarowanie terenu (Sustainable Sites).
- Oszczędność wody (Water Efficiency).
- Oszczędność energii (Energy and Atmosphere).
- Materiały i surowce (Materials and Resources).
- Jakość środowiska wewnętrznego (Indoor Environmental Quality).
- Innowacyjność (Innovation in design).
- Priorytet regionalny (Regional priority).
Łączna pula uzyskana z poszczególnych kategorii pozwala wskazać jaki poziom certyfikacja uzyskała inwestycja, im więcej punktów tym wyższy poziom certyfikacji (zakresy punktów podawane są w wytycznych do przeprowadzanej procedury) i tak należy wskazać, iż 40 – 49 punktów to poziom Certified, podstawowy poziom, który rozpoczyna traktowanie danej budowli jako „zielonego budownictwa”, kolejne to między 50 – 59 punktów Silver, 60 – 79 Gold i od 80 punktów poziom Platinum.
BREEAM – Building Research Establishment’s Environmental Assessment Method
System BREEAM oparty jest na standardach europejskich z możliwością ich dostosowania do standardów lokalnych. Certyfikat przyznaje BRE (Building Research Establishment) na podstawie materiałów i raportu przygotowanego przez licencjonowanego asesora.
Certyfikacja oparta jest o wielokryteriowy system oceny jakości budynków i ich oddziaływania na środowisko. Ważną kwestią jest uzyskanie certyfikacji nie tylko przez budynki nowopowstające ale i remontowane w dziesięciu różnych kategoriach. Budynki są oceniane w skali punktowej, którą przelicza się na procenty. Niektóre z kategorii są ważniejsze od innych i wynik w ich kategorii może być kluczowy dla końcowej oceny. Najważniejsze to oszczędność energii, dobre samopoczucie oraz zdrowie.
Uzyskane punkty w różnych kategoriach umożliwiają przyznanie 6-stopniowego poziomu certyfikacji:
- <30% – niecertyfikowany (Uncalssified),
- 30-44% – dostateczny (Pass),
- 45-54% – dobry (Good),
- 55-69% – bardzo dobry (Very Good),
- 70-84% – znakomity (Excellent),
- 85% – wybitny – (Outstanding).
Systemy LEED oraz BREEAM wymagają różnego rodzaju analizy – prawnej, budowlanej, architektonicznej. Deweloperzy coraz częściej zwracają się o wszechstronną pomoc by poddać analizie możliwość uzyskania certyfikatów i ustalenia czy działają w granicach prawa i czy przez certyfikację będą mogli zarówno dbać o środowisko w oparciu o aktualny stan prawny, jak i zachęcić nowych klientów do nabycia ekologicznych rozwiązań.
Uzyskanie certyfikatów oczywiście związane jest z ponoszeniem stosownych kosztów. Koszty kształtują się w zależności od wyboru systemu certyfikacji, wielkości budynku, nowych projektów czy już istniejących lub tych przechodzących remont. W ramach LEED należy wnieść opłatę za rejestrację projektu – 900 USD plus opłaty za samą certyfikację – od 2.000 do 22.000 tys. USD. W przypadku certyfikacji BREEAM koszt rejestracji to między 250, 1850 GBP, a opłaty administracyjne mieszczą się miedzy 330, a 4900 GBP. Do tego dodać należy koszty doradcze.
Jednym z ogólnych celów programów certyfikacji środowiskowej, które bardzo szybko się rozwijają, jest redukcja emisji związków chemicznych, które mogą być szkodliwe dla zdrowia, jakości powietrza i środowiska.
Certyfikaty „zielonego budownictwa” odgrywają coraz większą rolę – czego muszą mieć coraz większą świadomość m.in. deweloperzy przy projektowaniu budowli, ponieważ pokazują, że ich wpływ na środowisko i zdrowie nie był obojętny i jest zgody z aktualnymi przepisami o ochronie środowiska czy przepisami o gospodarce odpadami. Klasyfikacje dostarczają uniwersalnych kryteriów i łatwo porównywalnych informacji. Systemy certyfikacji koncentrują się na różnych aspektach i wymaganiach i nie są identyczne.
Ekologiczne rozwiązania oraz potwierdzające je certyfikaty stają się standardem w nowo powstających budynkach. Na etapie projektowania czy budowy warto zadać sobie trud, by w całym cyklu życia budynku zyskać znaczne oszczędności w eksploatacji. Zielone certyfikaty są jednymi z najważniejszych kryteriów przy podejmowaniu decyzji o wyborze danego obiektu przez przyszłych właścicieli czy najemców.
adw. Piotr Pajewski
stan prawny na dzień: 11 lipca 2023 r.
