Przesłanki rozwiązania związku małżeńskiego, a co za tym idzie podstawy do wniesienia pozwu o rozwód, czyli pisma inicjującego postępowanie o ustalenie, iż doszło do trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego, regulują przepisy ustawy Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z dalszymi zmianami).
Postępowanie wszczyna jedna ze stron (powód) składając pozew o rozwód przeciwko drugiemu małżonkowi (pozwanemu), do sądu okręgowego, w którego obrębie małżonkowie mieli ostatnie wspólne miejsce zamieszkania, jeżeli chociaż jedno z nich jeszcze w okręgu tego sądu przebywa. W przypadku gdyby nie było takiego miejsca, sądem właściwym będzie sąd właściwy dla miejsca zamieszkania pozwanego. Gdyby zdarzyło się, że i tego miejsca nie da się ustalić, właściwym będzie sąd miejsca zamieszkania powoda.
W pozwie o rozwód oprócz stron postępowania oraz oznaczenia właściwego sądu, należy wskazać sposób rozwiązania związku małżeńskiego, tj. z orzekaniem o winie lub bez orzekania o winie w rozkładzie pożycia stron. Zgodnie z artykułem 57 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego: „§1. Orzekając rozwód sąd orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. §2. Jednakże na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekania o winie. W tym wypadku następują taki skutki, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.” Jeśli, któraś ze stron jest do tego uprawniona może również w pozwie wnosić o orzeczenie obowiązku alimentacyjnego na jej rzecz.
W sytuacji gdy małżonkowie posiadają małoletnie dzieci pochodzące z ich związku małżeńskiego, w pozwie rozwodowym można też zawrzeć wnioski regulujące sytuację prawną z tym związaną. W grę wchodzę kwestie dotyczące: władzy rodzicielskiej, miejsca pobytu małoletnich dzieci, obowiązku alimentacyjnego rodzica wobec małoletniego dziecka, kontaktów małoletnich dzieci z rodzicami.
Jeśli strony zajmują wspólne mieszkanie sąd w wyroku rozwodowym może orzec o sposobie korzystania z tego mieszkania. W wyjątkowych sytuacjach, gdy jedna ze stron uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, rażąco nagannym postępowaniem, sąd może nakazać jego eksmisje, na wniosek drugiego z małżonków.
Na wniosek jednego z małżonków sąd może orzec o podziale majątku wspólnego stron, jeżeli jego przeprowadzenie nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu. Tego typu sytuacje są niezmiernie rzadkie z uwagi na złożoność spraw o podział majątku wspólnego.
Poza powyższym, jeśli wymaga tego zajęte przez stronę stanowisko w sprawie, należy w pozwie zawrzeć odpowiednie wnioski dowodowe na poparcie tez, które strona zamierza udowodnić. Chodzi tu o dowody z zeznań świadków czy dowody z dokumentów, o których dopuszczenie i przeprowadzenie wnioskuje strona.
W pozwie rozwodowym należy wskazać również czy strony podjęły próby polubownego rozwiązania spornych kwestii.
Opłata od pozwu wynosi 600 zł, a potwierdzenie uiszczenia opłaty na nr rachunku bankowego właściwego sądu, należy załączyć do pozwu.
Mając na uwadze przedstawione elementy pozwu, nie wolno zapomnieć o przesłankach rozwodu, tak by był on możliwy do orzeczenia. Artykuł 56 przedmiotowej ustawy wskazuje kiedy sąd może orzec rozwód. Gdy między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać by sąd rozwiązał ich związek małżeński przez orzeczenie rozwodu. Przepis nie daje nam definicji zupełnego i trwałego rozkładu pożycia, orzecznictwo już tak. Małżonków łączą więzi: fizyczna, duchowa i gospodarcza. Zupełny i trwały rozkład pożycia oznacza teoretycznie zanik wszystkich tych więzi. Jednak oczywiście trzeba pamiętać, że każda sprawa jest zasadniczo inna i te więzi w każdym małżeństwie mogą wyglądać trochę inaczej. Dodatkowo w artykule 56 są również negatywne przesłanki rozwodu. Czyli mimo, iż doszło do zupełnego i trwałego rozkładu pożycia sąd nie powinien orzec rozwodu. Taką sytuację mamy np. gdy rozwód mógłby spowodować naruszenie dobra wspólnych małoletnich dzieci lub były sprzeczny z zasadami współżycia społecznego, np. choroba jednego z małżonków. Rozwód nie jest dopuszczalny także gdy żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
W kolejnych wpisach na blogu, szczegółowo omówione zostaną poszczególne wnioski, które może zawierać pozew rozwodowy.
