Prowadzenie działalności gospodarczej bardzo często wymaga uzyskania różnego rodzaju pozwoleń lub zezwoleń, zwłaszcza gdy przedmiot danej działalności powoduje konieczność wytwarzania, zbierania czy przetwarzania odpadów. Uzyskanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów to w określonych przypadkach warunek niezbędny jeśli przedsiębiorca chce prowadzić działalność gospodarczą danego rodzaju i danej klasyfikacji.
Właściwe gospodarowanie odpadami w kontekście ochrony środowiska to obecnie jedna z najistotniejszych kwestii, o której powinni pamiętać przedsiębiorcy, którzy na co dzień muszą mierzyć się z problemem odpadów – coraz więcej i coraz bardziej zróżnicowane przedmioty działalności gospodarczej wymagają dokładnej analizy pod kątem gospodarowania odpadami. Należy pamiętać, iż przepisy w tej materii stają się coraz bardziej restrykcyjne, a kary coraz dotkliwsze i poza karami typowo finansowymi, jak administracyjne kary pieniężne czy grzywny, przepisy ustawy Prawo Ochrony Środowiska (ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku, Dz.U. z 2022 r. poz. 2556) przewidują także kary aresztu czy ograniczenia wolności.
Pozwolenie na wytwarzanie odpadów jest wymagane do wytworzenia odpadów, tylko i wyłącznie w instalacjach. Zgodnie z art. 180a ustawy Prawo Ochrony Środowiska wytwarzane odpady muszą przekraczać poniższe limity:
– powyżej 1 Mg rocznie – w przypadku odpadów niebezpiecznych, lub
– powyżej 5000 Mg rocznie – w przypadku odpadów innych niż niebezpieczne.
(Mg – Megagram, to tyle samo co tona)
Odpadem wytworzonym w instalacji jest odpad, który jest wytworzony w stacjonarnym urządzeniu technicznym lub zespole stacjonarnych urządzeń technicznych powiązanych technologicznie, do których tytułem prawnym dysponuje ten sam podmiot i położonych na terenie jednego zakładu lub w budowli niebędącej urządzeniem technicznym lub ich zespołem. Kluczowym jest to, że eksploatacja tego urządzenia, zespołu urządzeń lub budowli powoduje emisję. O tym czym jest emisja mówi wprost art. 3 ust. 4 ustawy Prawo Ochrony Środowiska emisja to wprowadzane bezpośrednio lub pośrednio, w wyniku działalności człowieka, do powietrza, wody, gleby lub ziemi substancje lub energie. Zatem jeśli odpady powstają np. w wyniku prac porządkowych w pomieszczeniach magazynowych, to są to odpady powstające poza instalacją.
Pozwolenie na wytwarzanie odpadów to decyzja administracyjna wydawana przez organ właściwy ze względu na miejsce prowadzenia działalności, której uzyskanie jest wymagane przez wytwórcę odpadów, w przypadku prowadzenia instalacji, która wytwarza określone ilości odpadów niebezpiecznych bądź innych niż niebezpieczne.
Wytwórca odpadów to każdy, kogo działalność lub bytowanie powoduje powstawanie odpadów, a także każdy, kto przeprowadza wstępną obróbkę, mieszanie lub podejmuje inne działania prowadzące do zmiany charakteru lub składu tych odpadów.
Decyzja (pozwolenie na wytwarzanie odpadów) w swojej treści określa m.in:
- rodzaj oraz parametry instalacji, które są istotne z punktu widzenia przeciwdziałania zanieczyszczeniom;
- źródła powstawania odpadów;
- wyszczególnienie rodzajów odpadów przewidzianych do wytwarzania, z uwzględnieniem ich podstawowego składu chemicznego i właściwości;
- wskazane ilości odpadów poszczególnych rodzajów, przewidzianych do wytwarzania w ciągu roku;
- sposoby zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko;
- opis sposobu dalszego gospodarowania odpadami, z uwzględnieniem zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów;
- określenie miejsca i sposobu oraz rodzaju magazynowanych odpadów
Wniosek o wydanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów należy złożyć do organu właściwego ze względu na miejsce prowadzenia działalności, a uprawnionym organem do wydania pozwolenia na wytwarzanie odpadów jest:
- zazwyczaj starosta lub prezydent miasta w przypadku miast na prawach powiatu;
- Marszałek Województwa: dla przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko oraz w przypadku pozwoleń na wytwarzanie odpadów i pozwolenia zintegrowanego dla instalacji komunalnych, o których mowa w art. 38b ust. 1 pkt 1 ustawy o odpadach;
- Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska: w przypadku wytwarzania odpadów na terenach zamkniętych;
Pozwolenie na wytwarzanie odpadów, ochrona środowiska, audyt środowiskowy, gospodarka odpadami to zagadnienia, które będą coraz częściej pojawiały się wśród kwestii, które mają bardzo ważne znaczenie dla przedsiębiorców i nie tylko. Dlatego właściwa analiza struktur prowadzonych przez przedsiębiorców działalności gospodarczych, unikanie błędów i właściwa polityka gospodarki odpadami powinna być zawsze aktualizowana pod kątem obowiązujących przepisów.
Wniosek o wydanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów powinien zawierać elementy, które zostały określone w art. 184 ustawy Prawo ochrony środowiska. Aby wniosek był kompletny, należy do niego załączyć wymagane dokumenty, takie jak:
- dokument potwierdzający, że wnioskodawca jest uprawniony do występowania w obrocie prawnym (np. wyciąg z KRS) – jeśli jest osobą prawną;
- tytuł prawny do instalacji wytwarzającej odpady (lub do władania nieruchomością, na której jest instalacja);
- tytuł prawny do terenu, na którym odbywa się magazynowanie odpadów, jeśli jest inne niż miejsce wytwarzania odpadów;
- dowód uiszczenia opłaty skarbowej;
- zaświadczenie o niekaralności dołącza: prowadzący instalację – za przestępstwa przeciwko środowisku; prowadzący instalację będący osobą fizyczną albo wspólnikiem, prokurentem, członkiem rady nadzorczej lub członkiem zarządu prowadzącego instalację będącego osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej – za przestępstwa, o których mowa w art. 163, art. 164 lub art. 168 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny;
- operat przeciwpożarowy;
- postanowienie o warunkach ochrony przeciwpożarowej instalacji, obiektu, jego części, lub innego miejsca magazynowania odpadów.
W kolejnym etapie właściwy organ weryfikuje poprawność złożonego wniosku. W sytuacji gdy wystąpią braki formalno-prawne, wnioskodawca zostanie o tym powiadomiony pisemnie o konieczności złożenia informacji uzupełniających lub konkretnych dokumentów. Następnie organ przekazuje kopię dokumentacji i wystąpi z wnioskiem o przeprowadzenie kontroli przez komendanta powiatowego Państwowej Straży Pożarnej. Kontrolowane są instalacje, obiekty budowlane lub ich części, miejsca magazynowania odpadów, w zakresie spełniania wymagań określonych w przepisach ochrony środowiska. Tak przeprowadzona kontrola kończy się wydaniem postanowienia. W przypadku wydania pozytywnego postanowienia, wnioskodawca otrzyma decyzję na wytwarzanie odpadów maksymalnie na 10 lat W przypadku, gdy postanowienie PSP będzie negatywne, decyzja na wytwarzanie odpadów nie może być wydana.
Organ administracji ma 30 dni na wydanie decyzji. W sprawach szczególnie skomplikowanych, zgodnie z Kodeksem Postępowania Administracyjnego, termin ten może być wydłużony do dwóch miesięcy. Analizując, jak wygląda w praktyce oczekiwanie na wydanie decyzji, to łączny czas, od złożenia kompletnego wniosku do uzyskania pozwolenia wynosi od 2 do 4 miesięcy, w zależności od czasu oczekiwania na wydanie m.in. postanowień przez PSP i WIOŚ. Dlatego planując prowadzenie danego typu działalności gospodarczej trzeba liczyć się z kilkumiesięcznym czasem oczekiwania.
adw. Piotr Pajewski
stan prawny na dzień: 4 lipca 2023 r.
